Handel in uitstoot
in: VPRO Gids 48 (27 november 2024)
Tegenwoordig kun je niet alleen handelen in olie of gas, maar ook in broeikasgassen. Stoot je bedrijf veel CO2 uit? Dan kun je op de beurs emissierechten kopen, via Wouter Alblas, die deze week te zien is in de uitzending van Tegenlicht.

Er is veel te weinig plek in de zorg voor mensen met complexe psychiatrische problemen. Totdat ze in een psychose iemand neersteken en de cel in moeten, zegt Bas Haan, in zijn nieuwe boek Dodelijke zorg.
Een gezin met kleine kinderen, een radeloze moeder en een dappere dominee nemen ons mee langs de gevaarlijke tocht die Noord-Koreanen moeten ondernemen om de lange arm van Kim Jong-un te ontvluchten, op straffe van de dood.
Al tien jaar doorkruist Jon Worth heel Europa per trein. Hij verzamelde een adembenemde bak problemen, verkeerde aansluitingen, kapotte lijnen en dure kaartjes. ‘In het binnenland is het wel oké, maar over de grens gaat het mis.’ Wie repareert het Europese net?
Er komt tegenwoordig bijna elke week wel een crisis bij: energiecrisis, stikstofcrisis, klimaatcrisis, asielcrisis, kabinetscrisis, en dan hebben we het nog niet eens over oorlogen en hongersnoden verder weg. We leven in crisistijd. Maar het is een modern fenomeen om de problemen in dit aardse tranendal te zien als crises die je moet oplossen, vertelt geschiedkundige Beatrice de Graaf. Zij schreef dit jaar het essay van de Maand van de Geschiedenis, over crisis en crisisgevoel.
Totalitair denken is niet iets van vroeger, zegt de Vlaamse psycholoog Mattias Desmet. Juist in het vrije Westen smachten we naar controle en autoriteit. ‘Tijdens de pandemie volgde de meerderheid kritiekloos, critici werden belachelijk gemaakt.’
De Kazachse Sayragul Sauytbay doet in De kroongetuige verslag van haar ervaringen in een Chinees ‘heropvoedingskamp’. In een videogesprek spreekt ze van genocide op Oeigoeren en Kazachen. ‘Bijna niemand komt terug uit de doodskampen.’
De Zuid-Afrikaanse auteur en historicus Dan Sleigh is een kenner van de koloniale tijd. Zijn roman 1795 – over de ondergang van de Hollandse Kaapkolonie – is nu ook verkrijgbaar in een Nederlandse vertaling. ‘De leiders hebben de boel verraden.’
Internetgoeroe en mediaprofessor Douglas Rushkoff voert campagne tegen het technokapitalisme van Silicon Valley. Team Human, heet zijn project. Als we niet oppassen, gaan we steeds meer lijken op de algoritmes die ze van ons maken.
Dankzij de groeiende Chinese economie zou de renminbi wel eens de nieuwe wereldreservemunt kunnen worden. Dat baart journalist Maarten Schinkel zorgen. ‘China krijgt dan heel veel invloed, terwijl het geen democratie is.'
